Wat is dementie en wat is het beloop? – Nationaal Kompas …

Vasculaire dementie gekenmerkt door beperkte doorbloeding hersenen

Bij een vasculaire dementie leidt een beperkte doorbloeding in de hersenen tot beschadiging en afsterven van hersencellen met als gevolg problemen in het cognitief functioneren. Het klachtenpatroon is afhankelijk van de plaats en de uitgebreidheid van de doorbloedingsproblemen (herseninfarcten, hersenbloedingen en/of witte stofafwijkingen). Bij witte stofafwijkingen bestaan de klachten vaak uit traagheid van informatieverwerking, loopstoornissen, Parkinson-verschijnselen en moeite met het ophouden van de urine.

Bij Lewy-body-dementie ook bewegingsstoornissen

Bij een Lewy-body-dementie bestaat er een combinatie van denkstoornissen en bewegingsstoornissen. Lewy-body-dementie begint over het algemeen met aandachts- en concentratiestoornissen. Ook visuele hallucinaties komen in het begin van de ziekte vaak voor. Later in het ziektebeloop komen daar bewegingsstoornissen bij. Het onderliggende ziekteproces wordt gekenmerkt door specifieke ophopingen van eiwitten in de hersencellen, zogenaamde Lewy bodies.

Frontotemporale dementie gekenmerkt door gedragsveranderingen

Bij een frontotemporale dementie is eerst sprake van geleidelijke gedrags- en persoonlijkheidsveranderingen, zoals apathie, ontremd gedrag of dwangmatig gedrag. Deze vorm van dementie komt vooral op jonge leeftijd voor, met een begin van klachten tussen het 40e en 65e levensjaar. Omdat in eerste instantie vooral de gedragsproblemen op de voorgrond treden, en deze vorm vaak op jongere leeftijd voorkomt wordt vaak niet meteen aan dementie gedacht. De klachten worden vaak geweten aan overspannenheid, depressie en relatieproblemen. Deze periode duurt gemiddeld 4,4 jaar (Van Vliet et al., 2012).

Dementie is chronisch en progressief

Mensen leven gemiddeld acht jaar met de ziekte, waarvan gemiddeld zes jaar thuis (afhankelijk van het ziektebeeld). Het ziekteproces van dementie verschilt sterk per persoon maar is altijd progressief (Alzheimer Nederland & Vilans, 2013; Zorgstandaard Dementie). Het beloop verschilt per oorzaak en subtype, zoals bij de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie:

• De ziekte van Alzheimer begint meestal met een geleidelijke vermindering van het kortetermijngeheugen, vervolgens wordt ook het langetermijngeheugen aangetast. Daarnaast ontstaan er in de loop van de tijd ook andere cognitieve problemen. Alzheimerpatiënten kunnen ook minder initiatief dan voorheen vertonen of prikkelbaarder zijn dan vroeger. Uiteindelijk leidt de ziekte van Alzheimer tot een verlies van zelfstandig functioneren (het criterium voor dementie).
• Bij vasculaire dementie is het begin vaak meer abrupt. De toestand verslechtert vervolgens schoksgewijs, in combinatie met langer durende stabiele perioden. Het beloop is niet alleen afhankelijk van de oorzaak maar ook van de aanwezigheid van psychische problemen of gedragsproblemen.

Personen met dementie hebben grotere sterftekans

De levensverwachting van mensen met dementie is lager dan van mensen zonder dementie (Dewey & Saz, 2001). De levensverwachting verschilt per type stoornis. Gemiddeld leven mensen met de ziekte van Alzheimer nog acht tot tien jaar nadat de verschijnselen beginnen. De levensverwachting varieert echter aanzienlijk van persoon tot persoon, en kan uiteenlopen van drie tot twintig jaar (Alzheimer Nederland, 2014j). Dit bleek ook in de ‘Leiden 85-plus studie’ voor personen ouder dan 85 jaar. De sterfte onder personen met dementie was 3,5 jaar na het eerste meetmoment bijna twee keer zo hoog als onder personen zonder dementie (Heeren et al., 1992a).